Kombatanci

         W 1992 r. z inicjatywy kombatantów AK, którzy w czasie II wojny światowej walczyli w okolicach Łochowa, wyszła propozycja nadania szkole imienia. W protokole z dnia 18 marca 1992 r. istnieje zapis o wspomnianej  propozycji  Światowego Związku Żołnierzy AK. Szkoła miałaby nosić imię Baonu „Nadbużańskiego”  Obwodu Rajski Ptak AK. Podczas tajnego głosowania Rada Pedagogiczna podjęła decyzję o rozpoczęciu przygotowań do uroczystości. Decyzja została zaakceptowana przez także przez władze gminne i szkolne, w tym Radę Rodziców.

         Kolejne księgi Protokołów Szkoły Podstawowej Nr 1 informują o przebiegu przygotowań do tej zaszczytnej uroczystości. Z protokołu z posiedzenia Rady Pedagogicznej z dnia 25.06. 1993 r. dowiadujemy się o spotkaniu klas ósmych z dowódcą  Obwodu Rajski Ptak, komendantem i ludźmi , którzy prowadzili  tajne nauczanie w czasie II wojny światowej na terenach Łochowa. Rada Pedagogiczna rozpoczęła również zbieranie materiałów historycznych związanych z działalnością  Baonu.     

         Zebranie ich niestety nie było i nie jest rzeczą łatwą. Nie ma, bowiem dokumentów, które opisywałyby działalność Baonu. Wiadomo, że na terenie powiatu węgrowskiego działała Organizacja Wojskowa „Wilki”, która wywodziła się z oddziału utworzonego z rozbitków armii polskiej w rejonie Siedlec. Dowodził nią por. Józef Bruckner, który przybrał pseudonim „Wilk". Koncentrowała się na gromadzeniu i konserwacji broni, upowszechnianiu informacji z nasłuchów radiowych, szkoleniu, obronie ludności przed bandytyzmem. W 1942 r. organizacja uległa scaleniu z AK.

Z końcem 1940 r. utworzono trzy szkieletowe bataliony Organizacji Wojskowej „Wilki” w składzie trzech kompanii każdy. Pierwszy obejmował gminy: Łochów, Stoczek, Sadowne i Prostyń - razem 508 żołnierzy. Z opowieści kombatantów wiemy, że w latach 1939-1942 Baon „Nadbużański” prowadził na terenie gmin Łochów, Urle, Kamieńczyk, Zabrodzie ( położonych nad Bugiem, stąd nazwa organizacji) działalność szkoleniową, dywersyjną i sabotażową.Na placówkach Kamieńczyk i Łochów wyszkolił i w pełni wyposażył w potrzebny sprzęt 3 drużyny sanitarne. W ramach walki cywilnej mocno było rozwinięte tajne nauczanie, udzielano pomocy ukrywającej się ludności żydowskiej oraz uciekinierom z getta warszawskiego i Treblinki. Baon brał udział w akcjach sabotażowych. wysadzono w tym czasie dwa pociągi pod Szewnicą i  Urlami. Żołnierze Baonu byli także uczestnikami słynnych akcji np. ataku na straż graniczną pod Sieczychami, gdzie bohaterską śmierć poniósł członek „Szarych Szeregów”  o pseudonimie „Zośka”.

          W następnym protokole z posiedzenia Rady Pedagogicznej z dnia 27.08.1993 r. w zapisie o zapoznaniu z planem pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły czytamy, że najważniejszym zadaniem na ten rok szkolny będzie uroczystość nadania szkole imienia Baonu „Nadbużańskiego” AK. W planie uroczystości przewidziano odsłonięcie tablicy upamiętniającej walki żołnierzy AK na naszych terenach oraz wręczenia szkole i drużynie harcerskiej sztandarów ufundowanych przez byłych żołnierzy AK. Dnia 26 września 1993 r., decyzją Kuratora Oświaty w Siedlcach mgr Wojciecha Czepczyńskiego, szkoła przyjęła imię Baonu „Nadbużańskiego” Armii Krajowej.

Zdjęcie przedstawia odsłonięcie tablicy pamiątkowej podczas uroczystości nadania imienia szkole.

Nadania szkole imienia było, więc traktowane jako duży zaszczyt. Do dzisiaj, 26 września, to dzień, w którym świętujemy. Są przygotowywane akademie, często swą obecnością zaszczycają nas zaprzyjaźnieni kombatanci AK. Poza tym, szkoła jako „świadek i uczestnik trudnych lat wojennych” kultywuje i wpaja młodym ludziom wartości patriotyczne, kształtuje lokalną świadomość obywatelską. Nasi uczniowie, w tym harcerze, co roku uczestniczą w uroczystościach pod pomnikiem „Jerzyków”. Pełnią tam wartę honorową, są członkami pocztu sztandarowego. Jest to dla nich duże przeżycie, tym bardziej, że zawsze mają okazję spotkać się z kombatantami AK. Duży wkład  w kultywowanie wartości patriotycznych mają nauczyciele i pani dyrektor. To oni przybliżają uczniom historię patrona i historię regionu, motywują do podtrzymywania tradycji szkoły. Szczególne zasługi w tej działalności miał nieżyjący druh-nauczyciel historii Wawrzyniec Pióro, opiekun 5 D.H. im Szarych Szeregów przy Szkole Podstawowej Nr 1. Organizował on rajdy do pomnika „Jerzyków”, gdzie harcerze składali kwiaty, zapalali znicze, poznawali historię regionu. Odwiedzali też groby poległych żołnierzy. Poza tym, podczas zbiórek i obozów harcerskich młodzi ludzie mogli zdobywać kolejne sprawności, poznawać trudy życia w terenie, słuchać opowieści o dawnych czasach. Z pewnością był to bardzo dobry sposób na kształtowanie patriotycznych postaw.

         Wspomniane uroczystości pod pomnikiem „Jerzyków”, które odbywają się co roku 15 sierpnia w pobliskiej wsi Jerzyska, są związane z upamiętnieniem heroicznej walki, jaka miała miejsce w tutejszych lasach w czasie II wojny światowej. Otóż 15 sierpnia partyzancki oddział „Jerzyków”  z  Wołomina stoczył bój „na śmierć i życie” z oddziałami niemieckimi. Z liczącego 45 partyzantów oddziału do wieczora dotrwało tylko 16. Zginął również dowódca grupy, a jego funkcje przejęli por. Zenon Prusator i ppor. Witold Baranowski. Zdecydowali oni o frontalnym, desperackim ataku, który zaskoczył Niemców. Dzięki temu, kilku „chłopcom” udało się uratować życie. Władysław Pawlak, autor książki, z której czerpię te informacje podkreśla szczególnie zasługi dowódcy Zenona Prusatora. Z całej akcji ocalało jedynie siedmiu partyzantów. To właśnie ich pamięci został poświęcony pomnik w Jerzyskach. W naszej szkole mieliśmy przyjemność gościć zarówno pana Zenona Prusatora jak i Władysława Pawlaka. Niecodzienne lekcje przez nich prowadzone przybliżyły uczniom szkoły historię naszej okolicy                z czasów drugiej wojny światowej, która była dla nich często bardzo odległa.

Prezentowane poniżej zdjęcia przedstawiają uroczystości  pod pomnikiem „Jerzyków”.

 Uczestniczą w nich m.in. kombatanci AK, uczniowie SP Nr1 oraz harcerze.

 

Uczniowie znają historię szkoły i jej patrona, potrafią o niej opowiadać, a nawet pisać wiersze, pomimo, że są to jeszcze bardzo młodzi ludzie. Za przykład tej twórczości niech posłużą wiersze absolwentów szkoły Emilii Wesołowskiej pt. „Babcia Jedynka” oraz  Bartosza Borkowskiego pt. „Naszym bohaterom”.

Spotkania z kombatantami Armii Krajowej trwają do dziś. Zawsze mile widziani  goście, odwiedzają nas z okazji Święta Szkoły czy11 listopada. Razem z nami przeżywaliśmy uroczyste obchody stulecia szkoły. Uczniowie pod kierunkiem nauczycieli przygotowują akademie patriotyczne, które uświetniają te chwile. Kombatanci prowadzą niezapomniane, żywe lekcje historii. Prezentowane zdjęcia dokumentują te spotkania.

Spotkanie z okazji stulecia szkoły - czerwiec 2006r.

     

 

 

 Święto Szkoły – wrzesień 2006r.

Lekcja historii przy ognisku.

Akademia z okazji Święta Niepodległości – 2009r.

Święto Szkoły – 2010r.

Pasowanie na ucznia.

 

  

Święto Niepodległości 2011r.

Z inicjatywy kombatantów Armii Krajowej szkole i pani Dyrektor Magdalenie Sobiczewskiej  został nadany MEDAL PROMEMORIA. Mieliśmy zaszczyt odebrać go z rąk,  tragicznie zmarłego w katastrofie smoleńskiej, ministra Janusza Krupskiego. Oto zdjęcia z tej uroczystości.

Nadanie MEDALU PRO MEMORIA szkole.(2007r.)

Nadanie MEDALU PRO MEMORIA pani dyrektor Magdalenie Sobiczewskiej.

  

Uroczysta akademia w wykonaniu uczniów szkoły.